Palmiye ve hurma yağı fiyatlarında dalgalanma
Malezya palmiye yağı vadeli işlemleri, Dalian ve Chicago Board of Trade (CBoT) piyasalarındaki rakip yağların güçlenmesiyle birlikte üç günlük kayıplarını telafi ederek yaklaşık %2 oranında bir artış gösterdi. Bu artışla birlikte palmiye yağı fiyatları, ton başına yaklaşık 3.810 MYR seviyesine yükseldi. Fiyatların bu toparlanması, bir önceki gün görülen en düşük seviyeden, daha yüksek ihracat belirtilerinin etkisiyle desteklenmiş oldu. Kargo araştırmacıları, Malezya’nın palmiye yağı ihracatının Eylül ayının ilk 15 gününde, geçen ayın aynı dönemine kıyasla %9,1 oranında artarak %10,2 seviyesine ulaştığını belirtti. Ancak, Malezya’nın para birimi olan ringgitin güçlenmesi, daha fazla kazancı sınırladı.
Bu arada, ham petrol fiyatları da düşüş yaşadı. Ham petrol fiyatlarının düşmesinin nedeni, ABD ham petrol stoklarında beklenmedik bir artış ve Çin’deki talep endişeleri olarak öne çıkıyor. Bu durum, iki günlük kazanımların ardından fiyatların gerilemesine yol açtı.
Hindistan’da ise önemli bir gelişme yaşandı. Palmiye yağının en büyük alıcısı olan Yeni Delhi, 14 Eylül’den itibaren ham palmiye yağı, ham soya yağı ve ham ayçiçeği yağına %20 oranında temel gümrük vergisi koydu. Bu düzenleme, Hindistan’ın Tarım Altyapısı ve Refah Ek Vergisi’ne tabi oldukları için bu üç yağın toplam ithalat vergisini %5,5’ten %27,5’e yükseltti. Bu hamle, düşük yağ tohumu fiyatlarıyla mücadele eden çiftçileri koruma amacı taşıyor.
Ham palmiye yağı, bitkisel yağlar arasında yer alır ve genellikle işlenmiş gıdalarda kullanılır. Dünya genelinde palmiye yağı arzının %85’i Endonezya ve Malezya tarafından sağlanırken, Nijerya, Tayland ve Kolombiya da önemli üreticiler arasında yer alır. Palmiye yağı vadeli işlem sözleşmelerinin büyüklüğü 25 metrik ton olup, Bursa Malezya’da işlem görmektedir. Trading Economics’te gösterilen palmiye yağı fiyatları, tezgah üstü (OTC) ve fark sözleşmesi (CFD) finansal araçlarına dayanmaktadır. Piyasa fiyatları, yatırım kararları almak için bir temel sağlamaktan ziyade sadece bir referans noktası olarak sunulmaktadır.
HURMA YAĞININ ÜRETİM MERKEZLERİ VE PAZAR PAYI
Hurma ve palmiye yağı, dünya genelinde önemli ekonomik değer taşıyan iki farklı yağ türüdür. Hurma, özellikle Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgelerinde yetişen ve tatlılarıyla bilinen bir meyvedir. Hurma yağının üretimi, genellikle bu bölgelerdeki küçük ölçekli çiftçiler tarafından yapılmaktadır. Ancak, hurma yağı, palm yağı kadar yaygın ve endüstriyel ölçekte üretim yapılmaz. Dolayısıyla, küresel pazar payı daha sınırlıdır.
Palmiye yağı ise, dünya genelinde geniş bir kullanım alanına sahip olan önemli bir yağ türüdür. Palmiye yağı üretiminin küresel liderleri Endonezya ve Malezya’dır. Endonezya, dünya palmiye yağı üretiminin yaklaşık %58’ini, Malezya ise %30’unu üretmektedir. Bu iki ülke, geniş palmiye plantasyonları ve gelişmiş üretim altyapıları sayesinde, palmiye yağının küresel pazarında hakim konumdadır.
Palmiye yağı, gıda sektöründe sıklıkla kullanılmasının yanı sıra, kozmetik ve biyoyakıt üretiminde de önemli bir yer tutar. Ancak, palmiye yağı üretimi, çevresel etkileri nedeniyle eleştirilmiştir. Ormanların yok edilmesi ve biyolojik çeşitliliğin azalması gibi sorunlar, palmiye yağı üretiminin çevresel maliyetlerini artırmaktadır. Bu bağlamda, sürdürülebilir üretim yöntemleri ve sertifikasyon sistemleri geliştirilmiştir.
Hurma ve palmiye yağları, dünya ekonomisinde farklı roller oynamaktadır. Hurma yağı, daha niş bir pazar için özel ürünler sunarken, palmiye yağı, geniş kullanım alanı ve büyük üretim kapasitesi ile global ekonomik dinamiklerde önemli bir yer tutar.
