Geçen hafta Science Advances dergisinde yayımlanan bir araştırma, leş kargalarının “geometrik düzenliliği” algılayabildiklerini ortaya koydu. Yani paralel çizgiler, dik açılar ve simetri gibi özellikleri fark edebiliyorlar.
Bunu anlamak için araştırmacılar, laboratuvarda dijital bir ekranda kuşlara yıldız, hilal ve kare gibi farklı şekiller gösterdi. Bir video oyununu andıran deneyde kuşlara giderek karmaşıklaşan şekiller sunuldu; her biri altılı gruplar halinde düzenlenmişti. Kuşlardan, gagalarıyla diğerlerinden farklı olan şekli seçmeleri istendi. Örneğin beş kare arasında tek bir yıldızı ayırt edebilen kuş, ödül olarak un kurdu ya da yem kazanıyordu.
Çalışmanın ortak yazarlarından nörofizyolog Andreas Nieder, “Başlangıçta çok belirgin farkları olan şekiller sunduk; mesela beş ay ve bir çiçek gibi. Ama oyun kuşlara daha tanıdık hale geldikçe ve şekiller karmaşıklaştıkça bile kargalar farklı olanı seçmeyi başardılar. Mesela, karelerin arasında çok hafifçe kaymış, tam kare olmayan bir şekli fark edebiliyorlardı. Üstelik bunu tamamen kendiliğinden yapıyorlardı. Ek bir eğitime gerek kalmadan, yalnızca geometrik farklılıklara bakarak aykırı şekilleri seçebiliyorlardı” diyor.
SAYABİLDİLDİKLERİ KEŞFEDİLMİŞTİ
Daha önceki bir araştırmada da uzmanlar kargaların da tıpkı küçük çocuklar gibi yüksek sesle sayabildiğini keşfetmişti.
Araştırmacılar, yaptıkları deneylerde kuşların, ipuçlarına yanıt olarak dörde kadar “sayarak” ürettikleri seslerin sayısını kontrol edebildiklerini buldu. “Bir, iki üç…” şeklinde yüksek sesle sayma yeteneği, sayısal niceliklerin anlaşılmasını ve amaçlı ses kontrolünü gerektiriyor. İnsanlar, çocuklukta geliştirilen karmaşık bir beceri olan miktarları sembolik olarak saymak ve bildirmek için konuşmayı kullanırlar.
Küçük çocuklar, belirli kelimelerin belirli miktarlarla ilgili olduğu sembolik sayma konusunda uzmanlaşmadan önce genellikle gördükleri nesnelerin miktarına uygun bir dizi konuşma sesi çıkarırlar.
Geçen yıl yayınlanan araştırmada Almanya’daki Tübingen Üniversitesi araştırmacıları, üç kargayı hem görsel, hem de işitsel ipuçlarına yanıt olarak bir ile dört arasında ses çıkarmaları için eğitmişti. Her denemede kargaların belirli sayıda ses çıkarması ve hedefi gagalayarak ses dizisinin sonunu belirtmesi gerekiyordu.
Çalışmanın yazarları, kargaların belirli ipuçlarına yanıt olarak başarılı ve kasıtlı olarak belirli sayıda ses çıkarabildiğini buldular ve bu, diğer hayvanlarda henüz gözlemlenmeyen bir kontrol derecesi olarak dikkat çekiyor.
Ayrıca analiz, ilk seslendirmenin zamanlamasının ve özelliklerinin saymak üzere oldukları genel “sayıyı” tahmin ettiğini, her bir “sayının” diğerlerine kıyasla farklı akustik özelliklere sahip olduğunu gösterdi. Başka bir deyişle, insan konuşmasındaki “bir”, “iki”, “üç” ve “dört” kelimeleri gibi farklı seslere sahiplerdi.
Araştırmacılar, “Kargalardaki bu yeterlilik aynı zamanda küçük çocukların ana sayı sözcüklerini anlamayı öğrenmeden önceki numaralandırma becerilerini de yansıtıyor ve bu nedenle sayıların kombinatoryal sembol sisteminin parçası olduğu gerçek saymanın evrimsel bir öncüsünü oluşturabilir” diyor.
